Όχι στην ιδιωτικοποίηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης κατάρτισης με τις «Ακαδημίες Επαγγελματικής Κατάρτισης»

 

  ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΔΕ

Όχι στην ιδιωτικοποίηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης κατάρτισης με τις «Ακαδημίες Επαγγελματικής Κατάρτισης»

Μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματα για τους μαθητές, όχι αναλώσιμο φτηνό εργατικό δυναμικό

για την κερδοφορία των επιχειρήσεων

Την ιδιωτικοποίηση της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης-Κατάρτισης φέρνει το νομοσχέδιο για τις Ακαδημίες για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (Α.Ε.Κ.) που ψηφίστηκε στις 8/10, με διαδικασίες εξπρές για άλλη μια φορά. Αυτές οι «Ακαδημίες» θα δίνουν μια απλή βεβαίωση και κατόπιν εξετάσεων στον ΕΟΠΠΕΠ, πτυχίο επιπέδου 5 (όπως οι ΣΑΕΚ). Συγκεκριμένα προβλέπεται:

• Να λειτουργούν σαν Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Δηλαδή το δημόσιο θα βάζει τη χρηματοδότηση και το προσωπικό και οι επιχειρήσεις τον έλεγχο και το περιεχόμενο κατάρτισης που περιορίζεται σε δεξιότητες «μιας χρήσης» για τις συγκυριακές ανάγκες τους. Θα ανήκουν ουσιαστικά στην επιχείρηση που θα έχει μάλιστα την επωνυμία της, όπως με το πρόγραμμα γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ και της ΣΑΕΚ Γλυφάδας.

• Κεντρική στόχευση είναι η παράδοση των μαθητών στις επιχειρήσεις σαν αναλώσιμο φτηνό εργατικό δυναμικό σε θέσεις εργασίας που δεν στεριώνει κανείς. Με την πρακτική άσκηση και τη μαθητεία μέσα στην επιχείρηση – εργοδότη, με υποτυπώδη μισθό και την επιχείρηση να πληρώνει τις μισές ασφαλιστικές εισφορές των πραγματικών εις βάρος των μαθητευόμενων –της νέας εργατικής βάρδιας και των ασφαλιστικών ταμείων, με φοροαπαλλαγές και απαλλαγές από ΦΠΑ κατά το μοντέλο των Ωνασείων, δημόσιο χρήμα θα μεταγγίζεται από το κράτος και τη δημόσια εκπαίδευση, προς τις επιχειρήσεις των Α.Ε.Κ.. Χωρίς βαθιά και στέρεα εκπαίδευση υποδομής οι μαθητευόμενοι/ες θα είναι ανεπαρκείς ως προς την εξελισσόμενη τεχνογνωσία και εξαρτημένοι/ες από την «μαμά» επιχείρηση που έχει την Α.Ε.Κ..

• Την ίδια στιγμή στο στόχαστρο μπαίνουν τα ΕΠΑΛ και οι δημόσιες ΣΑΕΚ, καθώς για την κυβέρνηση η επαγγελματική εκπαίδευση δεν έχει πετύχει, όπως είπε ο πρώην ΥΠΑΙΘΑ Πιερρακάκης, παρουσιάζοντας το σχέδιο για τις «Ακαδημίες» (Capital, 8.1.2025). Ο νόμος για τα Campus αποδείχτηκε άλλη μια κυβερνητική φούσκα και απλά δεν θα εφαρμοστεί. Οι δημόσιες ΣΑΕΚ συρρικνώνονται ή απλά κλείνουν, οι εκπαιδευτικοί μετατρέπονται σε εκπαιδευτές, τα ΕΠΑΛ που αντιμετωπίζουν την χρόνια υποβάθμιση, υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση καλούνται να λειτουργήσουν παράλληλα με τις λεγόμενες Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης, δημιουργώντας ένα ρευστό συνεχές μεταξύ των διαφόρων βαθμίδων.

Οι ειδικότητες των ΕΠΑΛ θα πιέζονται να προσαρμοστούν στις εξειδικεύσεις των Ακαδημιών της ίδιας περιοχής, μια συνολικότερη προσαρμογή της Επαγγελματικής εκπαίδευσης στις απαιτήσεις των τοπικών επιχειρήσεων.

• Η μετατροπή της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης σε κατάρτιση δεξιοτήτων, χωρίς γενική και τεχνική παιδεία, δηλαδή χωρίς επιστημονική γνώση, υποβαθμίζει τον απόφοιτο σε αναλώσιμο με εφήμερες δεξιότητες που ζητούν περιστασιακά κάποιοι εργοδότες. Οι διδάσκοντες/ουσες λέγονται «εκπαιδευτές» και προσλαμβάνονται από Μητρώο Εκπαιδευτών χωρίς να ξεκαθαρίζεται ο τρόπος πρόσληψής τους, ούτε η εργασιακή τους σχέση. Το μοντέλο των ΣΑΕΚ για την τεχνική μέση εκπαίδευση που λανσάρεται με τις ΕΣΚ θα έχει σοβαρές συνέπειες και για τους όρους εργασίας των εκπαιδευτικών που μετατρέπονται σε εκπαιδευτές, όπως στις ΣΑΕΚ, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τις οργανικές.

Όλα αυτά που μετατρέπουν την τεχνική εκπαίδευση σε κατάρτιση εφήμερων δεξιοτήτων και τους εκπαιδευτικούς σε εκπαιδευτές, σε δομές στις οποίες εισβάλλουν οι ιδιώτες με κρατική όμως χρηματοδότηση και εργασιακό περιβάλλον με τον αυταρχισμό και την ελαστικοποίηση του ιδιωτικού τομέα, αποτελούν συνέχεια προηγούμενων νόμων: του Ν. 4386/2016 (Φίλη) για την μεταλυκειακή μαθητεία, του Ν.4763/20 (Κεραμέως) για τις Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης μετά το Γυμνάσιο και του Ν.5082/24 (Πιερρακάκη) για την ίδρυση ΣΑΕΚ και Campus.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι 3 πρώτες «ακαδημίες» που προβλέπονται (φαρμακοβιομηχανίας στην Τρίπολη, κρασιού στη Νάουσα, μηχανοτρονικής στο Κιλκίς) έχουν προετοιμαστεί από το Υπουργείο σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις στις οποίες θα παραδοθούν, οι οποίες βαφτίζονται «εταίροι». Για ακόμα μια φορά αγνοείται η εκπαιδευτική κοινότητα. Δεν δίνεται ο λόγος στους άμεσα ενδιαφερόμενους γονείς και μαθητές, τους εκπαιδευτικούς που ζουν τα προβλήματα και τα αδιέξοδα της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και οι ΕΛΜΕ σαν συλλογική τους έκφραση. Ακόμα και η «βολική» για το υπουργείο ΟΛΜΕ εξαιρέθηκε όταν συζητήθηκε το θέμα στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής!

Η «μάθηση δια της εργασίας» (work based learning) και στην επιχείρηση (workplace learning), η οποία αποτελεί κεντρικό στρατηγικό στόχο της ΕΕ για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση είναι δήθεν καινοτομίες που ουσιαστικά την αποδιαρθρώνουν. Από την επιδίωξη του επιστημονικά καταρτισμένου τεχνικού, μας πάνε δεκαετίες πίσω στον «παραγιό» και το «τσιράκι». Άμεσες αρνητικές συνέπειες είναι α) η συρρίκνωση της Δημόσιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης μέσω της ιδιωτικοποίησης και της παράδοσής της στις επιχειρήσεις (εταίροι) προς όφελος της κερδοφορίας τους και β) η υποβάθμιση των αποφοίτων σε μια δεξαμενή μισοκαταρτισμένου εργατικού δυναμικού, κακοπληρωμένου και αναλώσιμου, κομμένου και ραμμένου στα μέτρα των τοπικών επιχειρήσεων. Για να χρυσώσουν το χάπι του ξεπουλήματος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στις επιχειρήσεις παρουσιάζουν ως μέγα κατόρθωμα της ΣΔΙΤ, την πρόθεση απορρόφησης του 40% των αποφοίτων κάθε ειδικότητας των ΑΕΚ. Το ποσοστό όμως αφορά όχι το σύνολο των αποφοίτων που θα παίρνουν μια απλή Βεβαίωση Επαγγελματικής Κατάρτισης, αλλά στους λίγους που θα έχουν πιστοποιηθεί για το Επίπεδο 5 μετά από εξετάσεις επί πληρωμή, στον ΕΟΠΠΕΠ.

Το γεγονός ότι προβλέπεται εξ αποστάσεως σύγχρονη, ασύγχρονη μικτή επαγγελματική κατάρτιση οδηγεί στη μείωση της χρηματοδότησης και την εκπαίδευση πολλών ταχυτήτων. Δείχνει ότι τελικά το βάρος πέφτει στην εργασία που θα προσφέρουν οι καταρτιζόμενοι και όχι στην εκπαίδευση κατάρτιση. Το τεχνικό σχολείο και οι εκπαιδευτικοί «περισσεύουν» στο κυβερνητικό σχέδιο. Εξάλλου η τεχνική-εκπαίδευση, πάντα αντιμετωπιζόταν ως δαπανηρή και παραμένει υποβαθμισμένη διαχρονικά στις πολιτικές του Υπουργείου Παιδείας.

Το νομοσχέδιο για τις «Ακαδημίες» συμπληρώνει τους προηγούμενους νόμους και μέτρα που στοχεύουν με τους εξεταστικούς φραγμούς και την ιδιωτικοποίηση στον αποκλεισμό της μεγάλης μάζας μαθητών προερχόμενων από φτωχά λαϊκά στρώματα, από την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και την αποπομπή από τις τυπικές δομές εκπαίδευσης, τα λύκεια (ΕΒΕ, Τράπεζα Θεμάτων, Εθνικό και Διεθνές, Απολυτήριο, Ωνάσεια Σχολεία, Ιδιωτικά Πανεπιστήμια). Αυτό το πλέγμα αποκλεισμού επιδιώκει να μαζικοποιηθούν οι μεταγυμνασιακές Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ, πτυχία επιπέδου 3).

Παράλληλα μπαίνει κόφτης για τους μετανάστες, καθώς προϋπόθεση φοίτησης στις Ακαδημίες, είναι ο τίτλος ελληνικής γλώσσας Β1, χωρίς να διασφαλίζονται οι όροι για την απόκτηση αυτού του τίτλου.

Οι «Ακαδημίες» ουσιαστικά είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στην εργασία (ελαστικοποίηση, 13ωρο, την εντατικοποίηση, καθηλωμένοι μισθοί). Θα οδηγούν σε στενά εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό για εφήμερες ανάγκες των επιχειρήσεων, με χαμηλά προσόντα και αμοιβές, που με τις αλλαγές στην παραγωγή και την τεχνολογία γρήγορα θα γίνεται ακατάρτιστο. Η δια βίου επανακατάρτιση στην μη τυπική εκπαίδευση (επιμορφώσεις, σεμινάρια, πιστοποιήσεις, αυτά που η ΕΕ τα αποκαλεί μικροδιαπιστευτήρια) θα βαραίνει τον εργαζόμενο προκειμένου να επιβιώνει στην ζουγκλώδη αγορά εργασίας.

Αυτές οι πολιτικές υπαγορεύονται από ΕΕ, ΟΟΣΑ, Σύνδεσμο Ελλήνων Βιομηχάνων, και ακολουθούνται πιστά από τις κυβερνήσεις: Ελάχιστες και γενικές δεξιότητες «για όλους», περιορισμένη χαμηλή εξειδίκευση για πολλούς και ακριβές σπουδές αριστείας για λίγους.

Πλαίσιο αιτημάτων. Αγωνιζόμαστε για:

• Κατάργηση όλων των νόμων του Ν. 4386/2016 (Φίλη) για την μεταλυκειακή μαθητεία, του Ν.4763/20 (Κεραμέως) για τις Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης μετά το Γυμνάσιο για μαθητεία των ανηλίκων και του Ν.5082/24 (Πιερρακάκη) για την ίδρυση ΣΑΕΚ και Campus και του πρόσφατα ψηφισμένου νόμου για τις ΑΕΚ στις 8/10 που ιδιωτικοποιούν την Επαγγελματική Εκπαίδευση.

• Κατάργηση της μαθητείας.

• Σύγχρονα εργαστήρια και αναλυτικά προγράμματα που θα δίνουν την δυνατότητα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για όλους/ες όσους/ες το επιθυμούν με κάλυψη όλων των ειδικοτήτων που επιλέγονται από τους/τις μαθητ(ρι)ες.

• Όχι στην ιδιωτικοποίηση της επαγγελματικής τεχνικής εκπαίδευσης και την υποβάθμιση των ΕΠΑΛ-δημόσιων ΣΑΕΚ. Έξω οι επιχειρήσεις και τα ιδρύματα τύπου «Ωνασείων» από την εκπαίδευση.

• Καμμιά συγχώνευση, κατάργηση τμημάτων, σχολείων, ειδικοτήτων. 20  μαθητές στο τμήμα, 15 στις κατευθύνσεις και 10 στα εργαστήρια. Αναβάθμιση και ανανέωση εργαστηριακού εξοπλισμού. Κάθε μαθητής/τρια να έχει δυνατότητα παρακολούθησης της ειδικότητας που επιλέγει στο ΕΠΑΛ της περιοχής του.

• Ενιαία 12χρονη δημόσια και δωρεάν υποχρεωτική εκπαίδευση πολυτεχνικού χαρακτήρα με συνδυασμό γενικής και αναβαθμισμένης τεχνικής-επαγγελματικής παιδείας, με δίχρονη προσχολική αγωγή.

• Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση ενταγμένη στο δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης εξ ολοκλήρου στο Υπουργείο Παιδείας. Επαγγελματικά δικαιώματα στους τίτλους σπουδών, ως μόνη προϋπόθεση για δουλειά!

• Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη, Ενισχυτική Διδασκαλία ενάντια στους ταξικούς φραγμούς στη μόρφωση.

• Γενναία αύξηση της χρηματοδότησης στην Παιδεία στο 15% του κρατικού προϋπολογισμού! Κατάργηση του αντιεκπαιδευτικού χαρακτηρισμού «ολιγομελών» τμημάτων !

• Μαζικοί διορισμοί εκπαιδευτικών και άμεση κάλυψη όλων των πραγματικών κενών. Μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών με βάση το πτυχίο και την προϋπηρεσία.

• Ανατροπή όλου του αντιδραστικού πλαισίου της αξιολόγησης και των διώξεων που είναι εργαλείο επιβολής της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής.